Edwin VlemsNu de temperaturen in Zuid-Europa steeds onplezieriger zijn voor een vakantie, worden landen als Engeland en Schotland steeds interessanter. Ik ben zelf met mijn gezin net terug van een rondreis door Schotland met mijn eigen auto, ik leg hieronder uit hoe je in twee weken tijd vrijwel alles kunt zien wat het land te bieden heeft. De toeristenval van Loch Ness hebben we bewust vermeden, er is zoveel meer te zien wat vele malen mooier is… Hieronder onze rondreis door Schotland.
Inhoudsopgave
De voorbereidingen voor een rondreis door Schotland
We hadden besloten om 4 keer 3 nachten in een AirBnB te slapen, zodat je niet continu aan het reizen bent en vanuit een ‘uitvalsbasis’ toch in alle hoekjes van het land kunt komen. Voor ons als gezin (2 ouders, 2 jongvolwassen dochters) is AirBnB perfect: los van de lagere kosten zit je echt ‘tussen de Schotten’ en leef je ook echt zoals zij leven. Om te kijken waar we die AirBnB’s zouden moeten selecteren, had ik eerst globaal wat blogs over hotspots gelezen. Daaruit leerde ik:
- Edinburgh (zeg ‘Edinboro’) is vele malen mooier dan Glasgow (was ook één van de mooiste steden die ik ooit heb gezien);
- Loch Ness stelt niets voor;
- Skye is het mooiste eiland van Europa (is ook, ik heb zelfs een blog over Skye geschreven)
- Het Cairgorms National Park in het midden van het land is een prachtige ingang voor de highlands;
- Het noordelijke deel van de Highlands is erg onherbergzaam, alleen interessant voor bergbeklimmers;
- Glen Coe moet je gezien hebben (en dat klopt).
Omdat je bij een rondreis door Schotland met een eigen auto altijd start in Newcastle (zie bootreis), kwam ik uit op de volgende vier locaties: Edinburgh, Cairgorms, Skye en Trossachs (ook een natuurgebied). De laatste stop was mede gekozen vanwege de terugreis naar Newcastle. Je ziet in mijn locaties ook duidelijk hoe belangrijk de natuur is in een rondreis door Schotland, op Edinburgh na is er weinig ‘kunst en cultuur’ te zien. Als gezin zijn wij geen ‘hikers’, maar we hebben wel rondjes van een kilometer of 5 door de prachtigste omgevingen gelopen. En onderweg kom je natuurlijk de prachtigste landhuizen en kastelen tegen.
Na het selecteren van de AirBnB’s ben ik via Google Maps gaan kijken naar de hoogtepunten in de buurt die we zeker moesten zien. Vroeger gebruikte ik daar verschillende apps voor, tegenwoordig kan Google Maps alles:
- Voor de mooiste plekjes (volgens bezoekers, niet volgens de lokale VVV) kun je het beste de ‘Attractions’ functie van Google Maps gebruiken: als je op een bepaalde locatie zoekt (bijvoorbeeld op het adres van je AirBnB) zie je bovenin de mogelijkheid om te kiezen voor ‘Restaurants’ of ‘Koffie’, als je doorscrollt naar rechts kom je via ‘…Meer’ uit bij een lijst waarin ook ‘Attracties’ staat. Als je daarop klikt zie je de best beoordeelde locaties. Let op dat je dit op je mobiel doet, vreemd genoeg krijg je bij deze functie op je laptop alleen maar achtbanen e.d. te zien.
- De locaties die je aanspreken kun je geel markeren door bovenaan te kiezen voor ‘Opslaan’ en dan ‘Plaatsen met ster’. Je locaties verschijnen vanaf dat moment als gele sterren in je Google Maps (mits je bent ingelogd in je Google Account). Later kun je dat gebruiken om er naar toe te navigeren. Als je uitzoomt kun je globaal een ‘toeristische route’ naar je locaties inschatten.
Voor wandelingen (ook door steden) kan ik de app Komoot aanbevelen. Ook daarin worden met rode bolletjes de mooiste plekjes (volgens eerdere bezoekers) aangewezen, je kunt vervolgens kiezen voor een wandeltocht die door één of meer van die bolletjes gaat. Ik heb zelf de betaalde versie, maar met de gratis versie kom je een heel eind.
De bootreis naar Schotland
Omdat ik slechte ervaringen heb met huurauto’s in Engeland (alsof je je eerste rijles weer begint met dat links schakelen), had ik een sterke voorkeur om met eigen auto te gaan. Treinen zou natuurlijk ook geweldig zijn, maar qua dekking en frequentie kun je de Schotse treininfrastructuur in geen enkel opzicht vergelijken met die in Nederland. Ik heb een apart blog geschreven over de boot naar Schotland.
Als je met de eigen auto naar Schotland wilt, kom je al snel uit bij de veerboot van IJmuiden naar Newcastle. Je stapt ‘s-avonds in en ‘s-morgens uit, ideaal ten opzichte van de route die je via Calais moet rijden. Op de boot kun je dineren en ontbijten, en ‘s-avonds is er live entertainment in de bar. Eigenlijk is er al een stukje van de vakantie begonnen, het viel mij heel erg mee. Wat ons wel opviel is dat het schip van de terugreis veel beter georganiseerd was dan het schip van de heenreis, alsof het om twee verschillende bedrijven ging.
Op de reis van Newcastle naar onze eerste AirBnB in Edinburgh waren we nog even gestopt bij Alnwick Castle, het kasteel waar de buitenopnames van de Harry Potter films waren gemaakt. Je betaalt 19 pond per persoon (vreemd genoeg een soort standaard bedrag voor kastelen), maar het kasteel is zeker geen toeristenval en heeft meerdere activiteiten waar je uit kunt kiezen. Alnwick Castle is één van de tien filmlocaties die ik in mijn blog over filmlocaties in Schotland bespreek.
Rondreis door Edinburgh
Ondanks de hoge verwachtingen was Edinburgh enorm de moeite waard, een prachtige historische stad. We sliepen in het Yellow Monkey apartement, vlakbij Holyrood Palace. Dat is in het centrum (Holyrood is het startpunt van de ‘royal mile’), maar nog net buiten de betaald parkeren zone. Het gratis parkeren voor de deur (zoals in de beschrijving stond) kon alleen in theorie, maar in de wijk is altijd wel een plekje. Enige andere minpunt is dat je op de 3e verdieping zat zonder lift, maar verder was deze AirBnB geweldig.
Vanuit Holyrood Palace loop je de ‘royal mile’ naar het Edinburgh Castle, het middelpunt (en ooit het beginpunt blijkbaar) van de stad. Mijn advies: doe die wandeling rustig en loop regelmatig een ‘close’ (zijweggetje) in om nog wat prachtige juweeltjes en uitzichten te ontdekken. Naarmate je dichter bij het kasteel komt wordt de ‘mile’ mooier maar ook toeristischer.
Wat andere mooie plekjes in Edinburgh:
- Dean Village is een aanrader, een dorpje dat in de loop van de tijd tegen de stad aangegroeid is. Van daaruit kun je langs het ‘Water of Leith’ naar het prachtige straatje ‘Circus Lane’ lopen.
- Op Calton Hill staat een verzameling vreemde gebouwen, waaronder een nooit afgemaakte kopie van de Akropolis in Athene. Het is een relatief kleine klim, maar je hebt wel een mooi overzicht over de stad en -heel bijzonder- de Noordzee (jawel Edinburgh ligt aan zee).
- Een relatief grote klim is Holyrood Park, een flinke heuvel vlak achter het paleis en -dus- midden in het centrum. Het ziet er ook vreemd uit, alsof ze een stukje highlands midden in de stad hebben neergegooid. Behalve dat klimmen natuurlijk gezond is, geeft deze heuvel mooie uitzichten en een welkome afwisseling van de drommen toeristen in het centrum.
- Aan de zuidkant van het Edinburgh Castle moet je ook nog wat mooie stukjes bekijken, zoals Victoria Street en de Grass Market. Vanuit ‘The Vennel Viewpoint’ (zie Google Maps) kun je een prachtige foto van het kasteel maken (zie foto hierboven).
Naast de mooie plekjes heeft Edinburgh door haar donkere geschiedenis ook behoorlijk wat duistere plekjes. Met een Spooktour van Auld Reekie zijn we met een tourguide langs de begraafplaats Greyfriars Kirkyard en in de haunted Vaults geweest, waar gruwelijke dingen gebeurd zijn. Volgens Fabiën kan je Edinburgh niet verlaten zonder een ghost tour gedaan te hebben.
Cairgorms National Park
Centraal in Schotland ligt het ‘Cairgorms National Park’, daar beginnen ook de highlands officieel. Onze AirBnB daar was ook heel bijzonder: een appartement (begane grond) in het ‘Blackcraig Castle‘ midden in ‘Blackcraig forest’. Je slaapt dus in een kasteel, maar tegen een AirBnB tarief… Op weg naar onze AirBnB (met een omweg rond de ‘Firth of Forth’) stopten we nog op een paar mooie plekken:
- Hopetoun House, een mooi landhuis met een enorme achtertuin die ook aan de Noordzee grenst. Hier zijn grote delen van de Schotse serie Outlander opgenomen.
- Een andere belangrijke plek in Outlander daar vlakbij is Midhope Castle. Ik zag online echter dat dit kasteel zonde van het geld was, dus we hebben alleen de buitenkant gezien.
- Ook van Blackness Castle iets verderop hebben we alleen de buitenmuren gezien.
- Het plaatsje Falkirk iets verderop bezoek je voor de uitzondering niet vanwege oude bezienswaardigheden maar vanwege de nieuwe: een innovatieve botenlift (hebben wij niet gezien) en een enorm kunstwerk van twee paardenhoofden (‘The Kelpies’). Je kunt er naar toe lopen om ze rustig te bekijken, maar als je over de M9 richting Stirling rijdt zie je ze ook voorbij komen.
- Het plaatsje Culross is een pittoresk dorpje waar je ook even kunt stoppen voor een scone of andere Schotse lekkernij.
- Scones zijn inderdaad een Schotse lekkernij, want ook op de route ligt ook het paleis van Scone (spreek uit skoen) waar alle Schotse koningen zijn gekroond. Vanwege tijdgebrek hebben we dit paleis zelf helaas niet gezien.
Wat in Cairgorms National Park vooral prachtig is om te zien, zijn de bergen naast de A93 naar het noorden. We reden daar naar Balmoral Castle, het winterpaleis van de Engelse koningin dat een aantal maanden per jaar haar tuinen (en balzaal) open stelt voor het publiek. Vanuit Balmoral kun je doorrijden naar kuststadjes als Aberdeen (niet gezien) en Stonehaven (niet bijzonder), stop op de route dan ook bij het Dess waterval (zie Google Maps) en eventueel Crathes castle voor een bak koffie. De terugweg naar Cairgorn gaat een stuk sneller omdat het over ‘lowlands’ gaat, stop dan ook bij de ‘Reekie Linn’ waterval. Het is een eindje van de snelweg, maar zeker de moeite waard.
Een andere mooie (niet te lange) wandelroute is bij Dunkeld, naast de rivier Braan. Als je parkeert bij de ‘Hermitage Car Park’ wandel je een kilometer of 5 langs een prachtige omgeving die me deed denken aan de stad Rivendell uit de film Lord of the Rings. Oké misschien wat overdreven.
Een rondreis over het eiland Skye
Het eiland Skye mag je zeker niet missen in een rondreis door Schotland, het maakte alle hoge verwachtingen waar (lees ook mijn uitgebreide blog over Skye). Dat betekent ook dat je op tijd wat moet boeken daar, het lukte ons alleen nog om een AirBnB buiten het eiland te regelen.
Op weg naar Skye kun je stoppen bij Inverness om bijvoorbeeld te shoppen, het is de grootse stad in het Noorden van Schotland. Het ligt ook vlakbij Loch Ness, mocht je dat meer (niet mooier dan de vele andere lochs die je onderweg tegenkomt) nog van je bucket list willen strepen.
We logeerden zelf aan het Loch Carron, in de Samphire Lodge. In deze AirBnB hadden we best langer willen zitten, niet alleen vanwege het prachtige uitzicht over het meer. Je had namelijk een groot en goed ingericht huis voor jezelf, het was namelijk het vakantiehuis van gastvrouw Joan (die zelf vlakbij Edinburgh woont).
Als je naar Skye rijdt (het is een eiland, maar met een brug verbonden aan het vasteland) dan kun je het beste doorrijden naar de noordelijkste bergen: de Quiraing. Je rijdt dan namelijk langs mooie plekjes waar je ook even kunt stoppen, zoals de watervallen van Sligachan. Stop ook even bij Kilt Rock voor een mooi uitzicht, maar ook een waterval die vanaf de rotsen de zee in stort.
Op Quirang kun je een prachtige wandeling (en prachtige foto’s) maken, maar neem wel het juiste schoeisel mee. Let er ook op de dat The Quirang Car Park ook op hoogte is (betaald parkeren!) en het soms best spannend is om er te komen. Veel wegen in Schotland zijn namelijk maar één auto breed, maar mensen wachten netjes op elkaar bij de iets bredere stukjes. Je herkent die op afstand aan de paaltjes met bordjes, zodat je weet waar je ook zelf even kunt stoppen om een tegenligger voor te laten (ze zwaaien altijd naar je!). Vergeet even dat je een lompe Nederlander bent, en neem de Britse beleefdheid over.
Als je vervolgens doorrijdt naar de westkant van het eiland moet je zeker stoppen bij de ‘Fairy Glenn’, die eruit zien alsof er elfjes hebben gewoond. Er zijn ook prachtige verhalen over de elfjes op Skye, bijvoorbeeld over de Lord van Dunvegan Castle (stop zeker bij de Dunvegan Castle viewpoint voor een prachtig uitzicht) die trouwde met een elfje en als cadeau een geluksvlag kreeg. Deze is op het kasteel nog steeds te zien…
Helaas hadden we geen tijd meer om het Neist Point Lighthouse helemaal aan de westkant van het eiland te zien, blijkbaar ook een aanrader. En ook de Fairy Pools hebben we helaas moeten skippen.
Trossachs National Park
Ons vierde verblijf, in natuurgebied Trossachs, zou ik achteraf op een andere plek hebben gekozen: iets dichter bij Glasgow. Je hebt inmiddels al veel natuur gezien (je stopt zelfs niet meer voor watervallen) en genoeg kastelen, dus een dagje stad zou weer welkom zijn. Bovendien is de laatste rit naar Newcastle dan minder lang (4 uur vanuit Trossachs).
Wat vooral mooi is aan de Trossachs is de rit er naartoe vanuit Skye:
- Eerste stop is Eilean Donan Castle, bekend van films als Highlander.
- De liefhebbers van Harry Potter moeten zeker even een omweg maken langs het beroemde treinviaduct van Glenfinnan. De ‘stoomtrein naar Zweinstein’ gaat er 2x per dag overheen (blijkbaar geen aanrader om erin te zitten).
- De rit door Glen Coe (een ‘glen’ is een soort vallei, meestal vernoemd naar de rivier -Coe- die er onderin stroomt) is misschien wel de mooiste van Schotland, in een zijweg is een beroemde scene in de James Bond film Skyfall opgenomen (zie Google Maps)
Wij zaten in het Trossachs natuurgebied wel weer in een prachtige AirBnB in het landhuis Auchmore, ook hier weer met een mooi uitzicht. In 20 minuten loop je door een prachtige vallei naar het stadje Killin, waar je iets kunt eten of drinken. Maar ook in het Trossachs natuurgebied zijn mooie wandelingen mogelijk, of je bezoekt er beroemde kastelen zoals dat van Stirling (helaas niet gezien) of Doune Castle (bekend van Outlander, Monty Python en Game of Thrones).
De terugweg naar Newcastle lijkt wel een treffende herhaling van zetten: omdat Google je weer via Edinburgh leidt zie je alle namen weer voorbij komen die je op de heenweg hebt bezocht. Ik haalde er weer mooie herinneringen op van een prachtige vakantie, net als tijdens het schrijven van dit blog. Ik wens je een goede reis.
P.S. Iedereen wil natuurlijk weten hoe het weer was: we hadden continu 20 graden (perfect voor een rondreis door Schotland) en elke dag zon. Op de eerste en laatste dagen regende het af en toe. Maar regen hoort bij Schotland, of zoals onze gastvrouw Joan zei: “Rain is never far away in Scotland”.
Dit artikel bevat affiliate links, maar het enthousiasme is gemeend.
